Toksik Flörtün Kavramları

Bundan belirli bir süre önce ayrılık yaşamıştım. Ayrılık konuşması yaptığımız sırada çok üzüldüğümden bahsettiğimde de kız arkadaşım “Şu an gaslighting yapıyorsun.” demişti. Yaşadığım hissi tarif edemem size. Böyle müthiş bir suçluluk duygusu, kendimden utanma, hislerimden utanma diye özetleyebilirim ancak. Çünkü şiddet diye kocaman bir kavram var ve psikolojik şiddet de bu başlık altında değerlendirilen bir mefhum ve ben bu suçun failiymişim gibi telaş duymuştum. Başka insanların işledikleri şiddet suçlarında bile eli ayağına dolaşan hatta bazen erkek olmak kategorik bir suçmuş gibi hisseden benim için kız arkadaşımın yaptığı suçlama epeyce ağırdı. Kavrama hâkim de olmadığım için kendimi de savunamadım. Hislerimi belirtmemeli miyim yani ayrılırken bile gibi bir cümleyle savuşturdum.

O güne kadar sadece kulak dolgunluğum olan ve İngilizce karşılıklarından çıkarımlar yaptığım kavramları bu konuşmadan sonra öğrenmeye karar verdim. Araştırmaya başladıktan biraz sonra fark ettim ki gaslighting böyle bir kavram değilmiş ve beni boşu boşuna suçlamış. Hatta belki bunu mevzi kazanmak için çirkince kullanmış, bilemiyorum. Aradan geçen zamana rağmen hâlâ pek de rahat hissetmediğime bakılırsa onu affettiğim de söylenemez.

Neyse, o zaman bir karar vermiştim. Bununla ilgili bir rehber hazırlayacağım ve herkes birbirine kafasına estiği gibi suçlama yapamayacak demiştim. Bugüne dek ertelemişim. Tanrı’ya şükür okuduğum üniversite bahar tatiline girdi de yapacağım dediğim işlere bakacak fırsatım oldu. Dolayısıyla buradayım.

Derin bir nefes alalım. Evet, hazır mısınız? Hadi, başlayalım öyleyse:

Bu yazıyı kaç kişi okur bilmiyorum ama okuyan herkese açık bir mesajım var. HEPİMİZİN ÇOCUKLUKTAN GELEN PSİKOLOJİK TRAVMALARIMIZ/SORUNLARIMIZ VAR. Her şeyden önce bunu kabullenmeliyiz. Bu problemler, yetişkin hâlimizin sorunlarla başa çıkma yollarını kesin demek sağlıklı olmasa da bir ölçüde belirli denebilecek bir noktada topluyor. Örneğin, ebeveynleriyle sağlıklı bağ kuramamış çocukların yetişkinliklerinde çok kıskanç veya hiç bağlanmaz türden insanlara dönüşmeleri düşünülebilir. (Genelde) Aslında bu bahsedeceğim kavramlar bu psikolojik sorunlarımızın bize bulduğu toksik çözümler. Literatüre geçmiş kavramlar da değil aslında sosyal medyada flört gazisi alaylıların bulduğu yakıştırmalar. Dolayısıyla bu bahsedeceğim fiillerden herhangi birini işliyorsanız bile kendinizi suçlamak yerine lütfen psikoterapiye yönelin. Ya da konuyla ilgili kitaplar okuyarak değişim için adım atın. Unutmayın, sizi bu hale seçemeyeceğiniz çevreniz getirdi. Adım atmak, zor olsa da, sizin elinizde. Mağdursanız kurban olmayı bırakmanın failseniz de insanlara zarar vermeyi bırakmanın ilk adımı belki de bu satırları okumaktır.

1. Ghosting: İlk aklımıza gelen ve en çok kullandığımız tabir bu sanırım. Flörtümüz bir anda konuşmayı kesince ve iletişim kanallarını da tıkayınca bunu kullanırız. Sebep genelde karşı tarafın çok boğulması ya da duyduğu bir sorunu dile getirmekten kaçınmasıdır. Açık iletişimi benimsemek her zaman her insan için kolay olmadığından bu anksiyeteyi (endişeyi) erteleyerek bertaraf etmeye çalışan fail, “daha sonra yüzleşirim, daha sonra yüzleşirim.” diyerek karşıdakini cevapsız ve kafası karışmış olarak bırakır. Sorunlardan kaçarak sorunlarla mücadele etmeye çalışan insanları hatırladınız mı? Onlar bunlar işte.

2. Zombieing: Çok gülüyorum bu tabire. Zamanında ghosting yapan kişi geri geldiğinde böyle adlandırılıyor. Valla çok değiştim, kızım anlasana psikolojik sorunlarım vardı, babam hastaydı türünden bahanelerle gelecekler size. Bence yemeyin ama daha iyisini siz bilirsiniz!

3. Haunting: Ghosting yaptım ama hayatından da ayrılmıyorum bilesin mesajı içeren bu yöntem biraz ilginçtir. Kişi hâlâ acıdan kaçınır. Direkt arayamaz, sorunları çözemez ama tweet rt’ler Instagram fotoğrafı beğenir. Bu yolla bak ben hâlâ buralardayım. “Suçlu benim ama hadi, adımı sen at.” mesajı iletir. Bu tip insanlar ilişkiyi bir güç savaşı halinde görmeye meraklıdırlar. Karşı tarafa pasif bir bilgi notu aktarırlar. “Hâlâ buradayım.” Ama aktif adımın karşıdan gelmesini ve karşı tarafın duyduğu sevginin kendi “inatlarına” yenilmesini beklerler.

· Bu Haunting direkt olursa bir anda hayata girmek anlamında submarining tabiri kullanılır. Denizaltının bir anda yüzeye çıkması gibi tekrar beliren anlamında. Özür dilememek, sorunu çözmek istememek baki pek tabii.

4. Benching ve Breadcrumbing: Birbirine çok benzediğini düşündüğüm bu iki kavram bir arada incelenmeli bence. Sırasıyla başlayalım. Bench aslında futboldaki yedek kulübesi tabiri için kullanılır. Yani oyuna girebilir ama girmeyebilir de. Flört gibi ama arkadaş gibi de aynı zamanda. O son adımı hiç atmıyor. Belki bağlanmaktan korktuğu için belki de reddedilmekten. Evet, Haunting insanları gibi yine ilişkiyi güç savaşı içerisinde görme fikri. Breadcrumbing’e geldiğimizde bu kişiler için daha art niyetli diyebiliriz. Hansel ve Gratel’in evlerini bulabilmek için yere attıkları ekmeklerden türetilmiş bu fiil, kişinin başkasını kendine çekmek için yere atılan ekmekleri temsil ediyor. Bunlar benching yapanlara göre daha az flört konuşması yapıyorlar ama tam gitmeye hazırlandığınızda işte orada yeni bir ekmek parçası. Tamam, bir şeyler devam edecek, diyorsunuz ama hiçbir şey yok. Sonra tekrar sil baştan aynı döngü!

5. Cushioning: Tabir, yastık anlamına gelen cushion’dan geliyor. Bir ilişkinin biteceğini anladıktan sonra başkalarıyla flört ederek o ayrılık acısını azaltmayı ve sonraki ilişki başlangıcını kolaylaştırmayı karşılıyor. Aldatmak değil de gri bölgede yapılan salınımlar diyelim. Burada iki farklı etken olabileceğini düşünüyorum. Ama tam emin olamadığım için kendime saklayacağım. Kimseyi emin olmadığım yol tarifleriyle yanlış sokaklara sürüklemek istemem.

6. Thirst Trap: Geçtiğimiz günlerde sevgilisinden ayrılan bir arkadaşım hatırına ekliyorum bu maddeyi buraya. Eski sevgilinizin ilgisini çekebilmek için sosyal medyaya attığınız seksi/çekici fotoğraflarınız için kullanılan bu tabir bir çeşit şiddet tarzı olmasa da pasif bir yöntem olduğu için hem uygulayıcısının hem uygulanan kişinin canını sıkacak cinsten.

Dıp dırıııp rıp rırırııp Evet hazır mıyız arkadaşlar? Geldik bu yazının ortaya çıkışı amacına. Karşılarınızdaa:

7. Gaslighting: Burada temel amaç karşı tarafa psikolojik üstünlük kurmaktır. Ne olursa olsun ne yapmış olursa olsun kişi bir şekilde karşı tarafa üstün çıkar. Gerekirse mağdurun psikolojik gerçekliğinden şüphe ettirir. Yani aslında olmuş bir olayın olmadığına sizi ikna etmeye çalışır, yetmezse sorunun kendisinde değil, kişilik özelliklerinizde olduğuna inandırır. Yani siz aşırı kıskanç veya duygusalsınızdır da onun hareketleri normaldir. Özetle, burada karşı tarafın hata kabul etmekten kaçınması durumu göze çarpıyor. Bununla birlikte haklı çıkmak için partnerinin gerçeklik algısına zarar vermek gibi ağır bir davranışı bile kendisine hak görebiliyor. Tabii narsisistik tabii epeyce kırılgan.

Bu konuda daha fazla yardıma ihtiyacınız olduğunu düşünüyorsanız konu hakkında uzmanlaşmış bir psikoloğa ve psikiyatriste başvurmayı düşünebilirsiniz. Üniversitelerin rehberlik merkezleri, yine bu konuda yardımcı olacaktır. https://gonullupsikolog.org/ yine yardım alabileceğiniz kaynaklar arasında.

Bunlara ek olarak, benim psikoloji yolculuğumda faydasını gördüğüm kitaplar:

· David Burns, İyi Hissetmek

· Jonice Webb, Çocuklukta İhmalin İzi: Boşluk İzi

· Jeffrey Young, Hayatı Yeniden Keşfedin

· Jasmin Lee Cori, Anne’nin Duygusal Yokluğu

Mutlu yarınlarda görüşmek üzere,

Sağlıcakla